सङ्घीय संसद्को लेखा समितिको निर्देशनलाई पालना गर्दै नेपाल बीमा प्राधिकरणले बीमा कम्पनीहरूलाई आइपिओ निष्कासन गर्दा प्रिमियम मूल्य बापत उठेको पैसा जगेडा कोषमा राख्न निर्देशन दिएको छ ।
पछिल्लो पटक रिलायवल नेपाल लाइफ, हिमालयन रि इन्स्योरेन्स, आईएमई लाइफ, सन नेपाल लाइफ र सिटीजन्स लाइफ गरेर ५ बीमा कम्पनीले प्रिमियममा आइपिओ जारी गरेका थिए । हालै प्राधिकरणले उनीहरूलाई छुट्टा–छुट्टै पत्र पठाएर सेयरको प्रिमियम मूल्य बापत उठाएको पैसा रिजर्भमा राख्न भनेको हो ।
योसँगै अब उक्त कम्पनीहरूले तत्काल त्यो पैसा बोनस सेयरको रूपमा बाँड्न नपाउने भएका छन् । यसअघि प्राधिकरणले उक्त पैसा बोनस सेयरको रूपमा बाँडेर कम्पनीलाई चुक्ता पुँजी बढाउन भनेको थियो ।
कम्पनी ऐनअनुसार सेयरको प्रिमियम मूल्य बापत उठेको पैसा बोनस सेयरको रूपमा बाँड्न पाइन्छ । तर, प्रिमियममा आइपिओ निष्कासन गर्दा अनियमितता भएको भन्दै लेखा समितिमा प्रश्न उठेपछि र समितिले त्यस्तो पैसा फिर्ता दिन निर्देशन दिएपछि प्राधिकरणले यस्तो निर्देशन दिएको हो । हाल यस विषयमा अध्ययन भइरहेकाले उक्त पैसा रिजर्भमै राख्न भनिएको प्राधिकरणको स्रोतको भनाइ छ । अर्को निर्देशन नआएसम्म कम्पनीहरूले त्यो पैसा प्रयोग गर्न नपाउने प्राधिकरणका उच्च स्रोतले बतायो ।
संसद्को सार्वजनिक लेखा समितिले गत साता बीमा कम्पनीहरूले प्रिमियम मूल्यमा आइपिओ जारी गर्न नपाउने भन्दै बीमा प्राधिकरणलाई त्यस विषयमा विस्तृत विवरण पठाउन निर्देशन दिएको थियो । बीमा कम्पनीहरूलाई प्रिमियममा सेयर बिक्री गर्न नेपाल बीमा प्राधिकरणले स्वीकृत दिनु बीमा ऐनको विपरीत र सर्वसाधारण लगानीकर्ताको हित विपरीत देखिएको भन्दै तत्काल सच्याउन समितिले पनि प्राधिकरणलाई निर्देशन दिएको थियो । त्यसपश्चात् प्राधिकरणले पनि सम्बन्धित बीमा कम्पनीहरूलाई प्रिमियममा उठेको रकम जगेडा कोषमा राख्न निर्देशन दिएको हो । हाल प्राधिकरणले यस विषयमा लेखा समितिमा विस्तृत विवरण पठाएको हो, यो विवाद किनारा नलागेसम्म यस विषयमा थप निर्णय नहुने स्रोतको भनाइ छ ।
हिमालयन रि इन्स्योरेन्स कम्पनीले भर्खरै मात्र प्रिमियम मूल्यमा आइपिओ निष्कासन गरेको थियो । कम्पनीले प्रति सेयर अङ्कित १ सय रुपैयाँमा १ सय ६ रुपैयाँ प्रिमियम थप गरी प्रति कित्ता २ सय ६ रुपैयाँका दरले सेयर बिक्री गरेको हो । ३ करोड कित्ता शेयर जारी गरेको यो कम्पनीसँग शेयर प्रिमियम बापतको ३ अर्ब १८ करोड रुपैयाँ पैसा छ ।
यस्तै, आइएमई लाइफले पनि प्रतिकित्ता १०० रुपैयाँ अङ्कित मूल्यमा १३६ रुपैयाँ प्रिमियम थप गरी प्रतिकित्ता २३६.९१ रुपैयाँमा आइपिओ निष्कासन गरिसकेको छ । १ करोड २० लाख कित्ता शेयर जारी गरेको यो कम्पनीसँग १ अर्ब ६४ करोड २९ लाख रुपैयाँ प्रिमियम मार्फत उठेको पैसा छ ।
त्यसैगरि सिटिजले लाइफले प्रतिकित्ता १०० रुपैयाँ अङ्कित मूल्यमा १४४ रुपैयाँ प्रिमियम थप गरी कुल २४४ रुपैयाँ प्रतिकित्तामा आइपिओ निष्कासन गरेको छ । सिटिजनसँग १ करोड १२ लाख कित्ता शेयर निष्कासन गरेको यो कम्पनीसँग १ अर्ब ६१ करोड २८ लाख रुपैयाँ यस्तो रकम छ ।
यता रिलायबल नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सले पनि प्रतिकित्ता १०० रुपैयाँ अङ्कित मूल्यमा १५७ रुपैयाँ प्रिमियम सहित प्रतिकित्ता २५७ रुपैयाँ र सन नेपाल लाइफले पनि प्रतिकित्ता १०० रुपैयाँ अङ्कित मूल्यमा १३९ रुपैयाँ प्रिमियम सहित प्रतिकित्ता २३९ रुपैयाँमा आइपिओ निष्कासन गरेको थियो । १ करोड २० लाख कित्ता शेयर जारी गरेको रिलायवल नेपालसँग १ अर्ब ८८ करोड ४० लाख रुपैयाँ र ९६ लाख कित्ता शेयर जारी गरेको सन नेपालसँग १ अर्ब ४८ करोड रुपैयाँ यस्तो पैसा छ । यसको कुल रकम ९ अर्ब ७९ करोड ९७ लाख रकम रहेको देखिन्छ ।
