नेपाल राष्ट्र बैंकले करिब १ खर्ब रूपैयाँ बराबरको कर्जाको जोखिम भार २५ प्रतिशत बिन्दुले घटाउने भएको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०८१/ ८२ को मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामार्फत सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १२५ प्रतिशतबाट घटाएर १०० प्रतिशत बनाउने घोषणा गरिएको हो ।
हाल ५० लाख रुपैयाँसम्मको सेयर धितो कर्जामा १०० प्रतिशत र त्यसभन्दा माथिको सेयर धितो कर्जामा १२५ प्रतिशत जोखिम भार छ । अब सबै सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १०० प्रतिशत बनाउने भएको छ ।
राष्ट्र बैंकको २०८१ चैत मसान्तको तथ्यांक अनुसार सेयर धितो कर्जा १ खर्ब २४ अर्ब छ । जसमध्ये ५० लाख माथिको सेयर धितो कर्जा करिब १ खर्ब रुपैयाँ छ ।
उक्त कर्जाको जोखिम भार हालको १२५ प्रतिशत हुँदा १ खर्ब २५ अर्ब हुनेमा अब १०० प्रतिशत मात्रै हुँदा १ खर्ब मात्रै हुँन्छ । पछिल्लो समयम बैंकहरुको प्राथमिक पूँजीकोषको दबाब छ । यस्तोमा केही बैंकहरु कर्जा लगानी गर्न नसक्ने अवस्थामा छन् ।
अहिलेकै अवस्थामा समग्र बैंकिङ क्षेत्रको जोखिम भार करिब २५ अर्बले घट्दा बैंकहरुले सोही बराबर जोखिम भार भएको कर्जा लगानी गर्न क्षमता बढ्ने देखिन्छ । यदि १०० प्रतिशत नै जोखिम भार भएको कर्जा लगानी गर्दा बैंकहरुले थप २५ अर्ब कर्जा विस्तार गर्ने क्षमता बढ्ने देखिन्छ ।
करिब १ खर्बको कर्जामा २५ प्रतिशत बिनदुले जोखिम भार घट्दा जोखिम भारित सम्पत्ति पनि करिब २५ अर्बले नै घट्नेछ । राष्ट्र बैंकले २०६७ देखि २०७५ सम्म सेयर धितो कर्जा, ऋणपत्र र सुचीकृत नभएकामा पनि १५० जोखिम भार कायम गरेको थियो ।
२०७५ पुस ११ मा परिपत्र जारी गर्दै सम्पूर्ण सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १०० बनायो । २०७८ फागुन ११ मा उच्च दरमा आयात बढेर विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा दवाब परेको र तरलता अभाव हुँदै जाँदा सेयर धितो कर्जासँगै घरजग्गा लगायत रिललस्टेट र आयात कर्जामा पनि जोखिम भार बढाएको थियो ।
त्यसबेला सबै सेयर धितो कर्जामा जोखिम भार बढाएर १५० पुर्याएको थियो । त्यसपछि सेयर लगानीबर्ता र राजनीतिक दवाबमा राष्ट्र बैंकले सुरुमा २५ लाख हुँदै ५० लाखसम्मको कर्जाको जोखिम भार घटाएर १०० प्रतिशत बनाउँदा ५० लाख माथिको कर्जामा १२५ प्रतिशत नाएको थियो । नयाँ गभर्नरको रुपमा डा. विश्वानथ पौडेल आएसँगै सेयर धितो कर्जाको सीमा १०० प्रतिशत बनाएका हुन् ।
