किरण कुमार श्रेष्ठ चिर्नाइ राख्नु पर्ने नाम होइन । नेपालको बैकिङ्ग क्षेत्रमा अब्बल नाम हो । बैकिङ्गलाई नजिकबाट बुझेका श्रेष्ठ बीमा समितिका बोर्ड सदस्य पनि हुन् । उनी राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत छन् ।
विश्वभरी महामारीकारुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसले नेपाल त्रसित बनाएको छ । चैत्र २५ गतेसम्मका लागि सरकारले देशलाई नै लकडाउन गरेको छ । लक डाउनका कारण कुनै पनि व्यक्ति सरकारको अनुमति विना घर बाहिर निस्कन सक्ने अवस्था छैन ।
यस्तो अवस्थामा पनि नेपालको सरकारी ठूलो स्वामित्व रहेको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकहरुले सेवा प्रदान गरिरहेका छन् । डिजिटल कारोबारलाई प्रोत्साहन दिएका बैंकहरुले डिजिटल कारोबार गर्न नसक्ने ग्राहकलाई कारोबार सुचार गर्न सिमित शाखाहरु खोलेर सेवा दिइरहेको देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा बैंक खोलेर सेवा दिन के कस्ता कठिनाईहरु भोग्नु परेको छ ?
राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक खुलेको छ कि कारोबार पनि भइरहेको छ । बैंकका कर्मचारीहरुको कस्तो सुरक्षा विधि अपनाइएको छ ?यीनै बिषयमा राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकका सीइओ किरण कुमार श्रेष्ठसंग सम्पादक भूपेन्द्र आचार्यले गरेको कुराकानी ।
० नेपालको सबै भन्दा ठूलो सरकारी स्वामित्वमा संचालित राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले यो बिशम र अप्ठ्योरो अवस्थामा कस्तो सेवा दिईरहेको छ ?
हामीले यो संम्वेदनशील र कठिन अवस्थामा पनि ११० शाखा संचालन गरि ग्राहकहरुर्लाइ सेवा दिएका छौं । १० बजेदेखि १ बजेसम्म आलोपालो गरि शाखा खुलार्ईएकोे अवस्था छ ।
तर, कारोबार अत्यन्तै कम छ । राजधानीका सेन्टर बनाएर बालाजु, कलंकी, बानेश्वर, चावहिल, बौद्ध, पुतलीसडकका शाखा संचालन गरेका छौं । जिल्लाहरुमा जिल्ला प्रशासन र स्थानीय सरकारसंग सहकार्य गरी शाखा संचलन गरेर सेवा दिएको अवस्था छ । यो बेला हामी सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको दायित्व बढेको छ ।
हामी प्रति राज्य र जनताको ठूलो आशा छ । भूपेन्द्र जी हामी यही समाजका मान्छे हौं । हामीले यहि समाजलाई केही दिने हो । त्यो दायित्वबाट हामी बैंकर पछि पर्नु हुदैन नी । एलसी, बैंक ग्यारेन्टी जस्ता सेवा पनि दिएका छौं । हामीले भनेका छौं । घरबाट वाहिर नजानु होस् । डिजिटल बैंकिङ्ग सेवाबाटै कारोबार गरौं भनेर ।
० तपाईको भनाई सापटी लिने हो भने यति धेरै शाखा खोली ग्राहकर्लाइ सेवा दिनु भएको देखिन्छ । कोरोना भाईरसको महामारीमा कर्मचारी साथीहरुको स्वास्थ्य प्रति कति चिन्तित रहनु भएको छ ?
महत्वपूर्ण प्रश्न सोध्नुभयो । सुरक्षाका सबै उपाय हामीले अबलम्बन गरेको अवस्था छ ।
कर्मचारीहरु हाम्रा सम्पत्ती हुन् । पहिलो दायित्व कर्मचारी साथीहरुको स्वास्थ्य कै हुन्छ । त्यसकारण सेनिटाईटर, माक्स दिएका छौं । एक पटक एउटा मात्रै ग्राहकलाई भित्र पठाउन गार्डहरुलाई भनेका छौं । भीड भाड छैन खासै कारोबार नै भएको छैन । घर भित्रै बस्ने बेला हो अहिलेको चिन्ता अर्थतन्त्रको होइन । जीवन बचाउने हो ।
० के यस्तो बेलामा फिल्डमा खटिएका कर्मचारी साथीहरुको सुविधाका प्याकेज पनि दिनु भएको होला नि ?
हामीले अफिससम्म लैजाने ल्याउने व्यवस्था गरेका छौं । सुविधाका प्याकेज ल्याउने सोचमा छौं । बैंकको बैठक बसेको छैन् । हामी केही महत्वपूर्ण निर्णय गर्ने छौं । कर्मचारी साथीहरुका लागि ढुक्क भए हुन्छ ।
० राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक सरकारी स्वामित्वको बैंक हो । यस बेला यो बैंकको दायित्व बढेको तपाईले बताई रहँदा सरकारद्वारा कोरोना भाईरस बिरुद्ध लड्न बनाएको उच्च स्तरको सरकारी कोषमा कस्तो राहत सहयोग दिनु भएको छ त ?
तपाईले भने जस्तो यो बेला हामी सरकारी स्वामित्व भएको संस्था भएकोले उत्तरदायित्व बढेको पक्कै छ । हामीले राष्ट्रिय कोषमा १ करोड ५० लाख दिएका छौं भने ७ वटै प्रदेशलाई ५/५ लाख गरि ३५ लाख दिएका छौं । सरकारको निर्देशन अनुसार हामी कर्मचारीले आफ्नो तलबबाट पनि दिनुपर्ने देखिन्छ ।
कतिपय हाम्रा शाखाहरुले समाजिक उत्तरदायित्व कोषबाट पैसा खर्च गरि केही खाद्यान्न र औषधी वितरण गरेका छन् । हामी पनि यही समाजका मान्छे हौं । हाम्रो दायित्व यहि समाजमा छ । त्यसकारण यो अप्ठ्यारो असहज र विसम परिस्थितिमा बैंक र बैंकरले राज्यलाई साथ दिनुपर्दछ । अर्को कुरा यो बेला घरबाहिर नजाउ आफू पनि बचौं र अरुलाई पनि बचाउ ।
० सीइओ सर, बैंकहरुको चैत्त महिनाको वित्तिय विवरण आउदैछ । यो कोरोना भाईरसका कारण कस्तो असर पर्ने देख्नु भएको छ ?
भूपेन्द्र जी यो विशम अवस्थामा नाफा र नोक्सानको कुरा हुँदैन । यो बेला जनता बचाउनु । आफू बच्नु मुख्य कुरा हो । बैंकहरुलाई असर पक्कै पर्ने देखिन्छ । तर, नाफा भन्दा मानव जीवन ठूलो कुरा हो नाफा पछि बनाउन सकिन्छ ।
यो बेला कर्जा गएको छैन । डिपोजिट पनि छैन । हामीले एलसी र केही बैंक ग्यारेन्टीका अत्यावश्यक भित्र पर्ने काम मात्रै गरेका छौं । नाफा घाटाको हिसाब पछि गरौंला अहिले बच्नु र बचाउनु नै मुख्य सवाल हो नि ।
० राज्यले बैंकका ग्राहकहरुका लागि केही सहुलियतका प्याकेज ल्याएको छ । यसलाई कसरी लिनु भएको छ ?
यो अहिलेका लागि दिएको राहत प्याकेज हो । अवस्था हेरेर पछि फेरि अरु सुविधाका कुरा ल्याउनु जरुरी छ । यतिले पुग्दैन । कोरोनाको महामारी फैलियो र भयाबह भयो भने अझै सुविधा दिनु पर्दछ । तर, यस्तो नहोस् ।
हामी सबै एकजुट भएर कोरोना बिरुद्ध आ–आफ्नो ठाउँबाट लड्नु जरुरी छ । राज्यले गरेको निर्णयबारे हामीलाई राष्ट्र बैंकले निर्देशन नै दिएको अवस्था छ । यो लागु गर्ने कर्तव्य हामी सबै बैंकरको हो । असार मसान्तसम्म साँवा र ब्याज तिर्ने समय दिएका छौं । यो बीचमा तिरे १० प्रतिशत छुटको व्यवस्था पनि गरिदिएको छ । अप्ठ्यारो अवस्थामा ग्राहकर्लाइ साथ सहयोग हामी बैंक र बैंकरले दिनु हाम्रो दायित्व पनि हो ।
० यो अवस्था आउने त्रास भएपनि हामी संग पूर्व तयारी भने थिए भन्दा फरक नपर्ला । अब यसको पाठ सिक्दै कस्ता तयारी भविष्यमा अपनाउनु पर्ला सीइओ साब ?
हामीले मात्रै होइन बिश्वका शत्तिशाली र सम्पन्न राष्ट्रहरुले समेत पूर्व तयारी गरेका थिएनन् । हामीले त केपो गर्न सक्दछौं । अब यसको पाठ सिक्दै मान्छेको स्वास्थ्य सबै भन्दा ठूलो कुरा रहेछ नि ।
त्यसकारण यस्ता रोगसंग उपचार गर्ने पूर्वाधारको तयारी गर्नु पर्दछ । यसका लागि राज्य हामी बैंकसंगै अगाडी बढ्नु पर्ने देखिन्छ । कोरोना भईरस बिरुद्ध सबै एक भएर मुक्ति पाउनु पर्ने देखिन्छ । त्यसकारण घरबाट सूचना प्रविधिको माध्यामबाटै डिजिटल बैंकिङ्गमा जोड दिनुपर्दछ । यसबाट तपाई सुरक्षित हनुहुन्छ । एटिएम एउटा माध्यम मात्रै हो । सबै भन्दा सुरक्षित भनेको घर भित्रैबाट काम गर्नु हो ।
० विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको हजारौंको ज्यान लिएको र लाखौं कोरोना बिरुद्ध लडिरहेको बेला विश्व अर्थतन्त्रमा ठूलो क्षती पुगेको समाचार आएका छन् । यसले नेपालको बैंकिङ्ग क्षेत्रमा चाही कस्तो असर गर्ला ?
बैंकिङ्ग प्रणाली देशको अर्थन्त्रको मेरुदण्ड हो । त्यसकारण विश्व बजारको असर त पक्कै हामीमा पर्ने प्रस्टै छ । बैंकिङ्ग प्रणाली मात्रै होइन देशको अर्थतन्त्रलाई नै ठूलो क्षती पुग्ने देखिन्छ । अहिले हाम्रा धेरै व्यवसाय बन्द छन् । पर्यटन ठप्प छ । रेमिटेन्स ठप्प छ । प्रोजेक्ट चलेको छैन, यसले सिधै बैकिङ्ग प्राणालीमा असर पर्ने प्रस्टै छ नि ।
० अन्त्यमा लाखौं ग्राहक र नेपाली जनतालाई केही भन्नुहुन्छ ?
यो अवस्था विश्वव्यापी फैलिएको महामारीबाट बच्ने बेला हो। परिवार र आफ्नो जीवनको स्वास्थ्यबारे सोच्ने बेला हो । त्यसकारण राज्यले दिएको कुरा पालना गरौं ।
आज कोरोना भाईरसका कारण विश्वका शक्तिशाली राष्ट्र रोहिरहेको अवस्था छ । हजारौं मरेका छन् । लाखौं कोरोना भाईरस बिरुद्ध लडिरहेका छन् । बिरामी छन् । त्यसकारण सरकारले गरेको लकडाउन पूर्ण पालना गरौं घरबाटै अफिसको काम गरौं घरबाट वाहिर नजाउ । जीवन रहे सबैहुन्छ । जीवन नरहे केही हुँदैन स्वास्थ रहौं । सुखी रहौं ।
अहिलेको पहिलो आवश्यकता भनेको नै जीवनर्लाइ बचाउने र अरुको जीवन प्रति चनाखो हुने नै हो ।
यसरी कोरोना भाइरसले विश्वभर त्रास फैलाइरहेको छ ।
