महामारीका रुपमा विश्वव्यापी फैलिएको कोभिड–१९ को जोखिमका कारण यतिखेर विश्वका २०० भन्दा बढी मुलुक प्रभावित छ । छिमेकी मुलुकहरुमा फैलिएको रोगको सङ्क्रमण नेपालमा पनि बढ्नसक्ने विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको चेतावनी दिइसकेको छ । रोगबाट मुलुकलाई जोगाउन सरकारले अन्त्यावश्यक बाहेक बाहिर ननिस्किन जारी गरेको आदेश ‘लकडाउन’ को आज ११औँ दिनसम्म मानिसको आवाजावत ठप्प छ । अत्यावश्यक बाहेकको काम हुन सकिरहेको छैन ।
यस्तो अवस्थामा लकडाउनलाई कतिपयले भरपुर सदुपयोग पनि गरिरहेका छन् । भर्खरै कालोपत्र गरिएको र लेयर थपिएको काठमाडौँ उपत्यकाको विभिन्न क्षेत्रका सडकमा अहिले लेन, जेब्राक्रसिङ तथा ट्राफिक सङ्केत मार्किङ गर्ने काम जारी छ । उपत्यकाको सडक सिँगार्ने काममा कोभिड–१९ विरुद्ध आवश्यक सुरक्षात्मक मापदण्ड अपनाएर मजदूरको एउटा समूह परिचालन गरिएको छ । यो क्रमलाई आइतबारदेखि भने दुई समूहमा परिचालन गर्ने योजना रहेको सडक डिभिजन कार्यालय काठमाडौँले जनाएको छ ।
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री वसन्तकुमार नेम्वाङ आज अपराह्न मार्किङ गरिरहेको सडक क्षेत्रको स्थलगत अनुगमनसमेत गर्नुभएको छ । उहाँले सो क्रममा कर्मचारीलाई आवश्यक निर्देशनसमेत दिनुभयो । उहाँसँगै हुनुहुन्थ्यो महानगरीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका प्रमुख, प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक भीमप्रसाद ढकाल र सडक डिभिजन काठमाडौँका प्रमुख कुवेर नेपाली ।
मन्त्री नेम्वाङले भन्नुभयो, “आवश्यक सुरक्षाका उपाए अपनाएर सडक मार्किङलाई तीव्रता दिनुपर्छ मन्त्रालयले के सहयोग गर्नुपर्ने हो, हामी सहयोग गछौँ ।” उहाँले खानेपानीको पाइपलाइन विस्तारलगायत विभिन्न कारणले क्षति पुगेको गौशाला–चाबहिल सडक व्यवस्थापनमा लाग्नसमेत डिभिजन प्रमुख नेपालीलाई निर्देशन दिनुभएको छ । नेपालीका अनुसार उक्त सडक व्यवस्थापनको आवश्यक प्रक्रिया शुरु भइरहेको जानकारी दिनुभयो । खानेपानीको काम सकिएकाले अब सरडकको कामलाई निरन्तरता दिने योजना अघि सारिएको छ ।
यसअघि छोटो समयमा मन्त्री नेम्वाङले १०० दिनको कार्यकालमा काठमाडौँ उपत्यकाको मूल सडकमा देखिएका नौ हजार ५०० सडकका खाल्टाखुल्टी पुरेको जानकारी गराउनुभएको थियो । खाल्टाखुल्टी पुरिएपछि दुर्घटनाको जोखिम कम भएको छ । पछिल्लो समयमा उपत्यकाको मुख्य सडकमा झण्डै ३० किलोमिटर सडक कालोपत्रसमेत भइसकेको छ । त्यही सडकमा अहिले मार्सिङको काम भएको हो । मुख्यगरी जेब्राक्रसिङ, एज लेन, सेन्टर लाइन र लेनलाइनको काममा डिभिजन कार्यालयले मजदूर खटाएको छ ।
आजसम्म कार्यालयले महाराजगञ्ज–बालुवाटार, धुम्बाराही–हाँडीगाउँ, थापाथली–माइतीघरको मार्किङको काम सकेको डिभिजन प्रमुख नेपालीले राससलाई बताउनुभयो । आज माइतीघरदेखि पुतलीसडकसम्मको काम जारी छ । सडकमा मजदूरले रङ पकाउने, डोरी तान्ने र यन्त्रबाटै सडक मार्किङ गरिरहेका छन् । त्यही सिलसिलामा मन्त्री नेम्वाङ पनि सडकमा आएर आवश्यक निर्देशन दिनुभएको हो । आइतबार तीनकुनेदेखि विमानस्थल र बबरमहल क्षेत्रको सडकको मार्किङको काम हुने जनाइएको छ ।
“कोरोनाको जोखिमका कारण अहिलेसम्म सुरक्षात्मक उपाए अपनाएर एक समूहमार्फत काम गराइएको थियो, अब विस्तारै समूह थप्ने योजनामा छौँ, सामाजिक दूरी कायम गरेर कामलाई तीव्रता दिने सोचमा छौँ”, प्रमुख नेपालीले भन्नुभयो ।
नयाँ बनेका सबै सडकमा मार्किङको काम सक्ने योजना डिभिजन कार्यालयको छ । अहिले मार्किङका लागि उपयुक्त समय हो । यो बेलामा न मानिसको भीडभाड छ न सडकको अवरोध । अरु बेलामा गाडीको चापले काम गर्न सकिने थिएन । राति काम गर्नुपर्ने बाध्यता थियो । राति काम गर्दा नसुक्ने समस्याले गाडीको चक्कामै टाँसिएर बिग्रने सम्भावना थियो । यस पटक लकडाउनले दिउँसो नै काम गर्न सकिने भएकाले रङ राम्रोसँग बस्नेछ ।
लकडाउनको अवस्था सुरक्षामा खटिएको महानगरीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले सडक मार्किङमा पनि आवश्यक समन्वय गरिरहेको छ । कार्यालयका प्रमुख भीमप्रसाद ढकालले भन्नुभयो, “सडकमा चिह्न लगाउने यो नै उपयुक्त बेला हो, यसको भरपुर सदुपयोग गर्नुपर्छ भनेर नै हामी लागेका हौँ ।” ट्राफिक प्रहरीले लकडाउनको बेलामा गर्ने आवश्यक सुरक्षात्मक कामका साथै सडक मार्किङमा पनि ट्राफिकले आवश्यक समन्वय र सहयोग गरिरहेको ढकालले बताउनुभयो ।
उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेल नेतृत्वको कोभिड–१९ रोकथाम तथा नियन्त्रण उच्चस्तरीय समन्वय समितिको शुक्रबारको बैठकले अत्यावश्यक वस्तु उत्पादन गर्ने उद्योग र विभिन्न निर्माण आयोजना सञ्चालनलाई केही खुकुलो पार्दै आवश्यक सुरक्षात्मक उपाए अपनाएर सञ्चालन गर्न दिने निर्णय गरिसकेको छ । बाहिरबाट मजदूर ल्याउन भने नपाइने भएकाले मजदूरलाई आवासीय रुपमा परिचालन गर्नुपर्छ । आवश्यक सुरक्षा मापदण्ड अपनाएर नै सडकको मार्किङको काम जारी रहेको सडक डिभिजन कार्यालयले जनाएको छ ।
कोभिड–१९ को जोखिम रहेको वर्तमान अवस्थामा अन्य विभिन्न क्षेत्रका व्यक्तिले समेत आआफ्नो कामलाई घरभित्रै बसेर सञ्चालन गरिरहेका छन् । कलाकार आफ्नो नयाँ–नयाँ गीत–सङ्गीत, चलचित्र तथा नाटकको तयारीमा जुटेका छन् । चित्रकारहरु बन्द कोठाभित्रै बसेर क्यान्भासमा सिर्जना कोरिरहेका छन् । साहित्यकार साहित्यिक रचनामा व्यस्त छन् ।
