नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले ग्रामीण बैंकिङ सेवालाई केन्द्रीय बैंकले प्राथमिकतामा राखेको बताएका छन् । लघुवित्तका पिता भनेर चिनिने स्वर्गीय हरिहरदेव पन्तको ५औं पुण्यस्मृति दिवशका अवसरमा आयोजित वेविनार कार्यक्रममा बोल्दै गभर्नर अधिकारीले ग्रामीण बैंकिङलाई निरुत्साहित गर्ने राष्ट्र बैंकको योजना नभएको बताए ।
लघुवित्तको संख्या अत्यधिक भएको र यसको सेवा अझ प्रभावकारी बनाउनका लागि नयाँ संस्थालाई सञ्चालन अनुमति रोक लगाइएको गभर्नर अधिकारीको भनाइ थियो । सही व्यक्तिले, सही किसिमले वित्तीय सेवा पाउन् भन्ने चाहाना राष्ट्र बैंकको भएको उनले बताए ।
‘ग्रामीण भेगका विपन्न वर्गमा लघुवित्तमार्फत जिविकोपार्जनको आधार बनोस्’ उनले भने । अधिकारीले स्वर्गीय हरिहदेव पन्त एक उदाहरणीय व्यक्ति भएको पनि बताए । पन्तले वित्तीय क्षेत्रका लागि गरेको योगदान भुल्न नसकिने उनले बताए ।
कार्यक्रममा पूर्व गभर्नर गणेशबहादुर थापाले पछिल्लो समय नीति निर्माताहरुले समेत लघुवित्तको महत्वबारे बुझ्न नसकेको जस्तो देखिएको बताए । नीति निर्माताहरुले लघुवित्तको विषयमा पर्याप्त जानकारी नराखेको जस्तो देखिएको बताए ।
कोरोनामा पनि लघुवित्तको भूमिका महत्वपूर्ण हुने भन्दै अब केन्द्रीय बैंक र सरकारले लघुवित्तलाई थप प्राथिमकतामा राख्नु पर्ने पूर्व गभर्नर थापाको भनाइ थियो । ‘कोरोनाका कारण गरिबीको रेखामूनी रहेकाको संख्या १८ प्रतिशतबाट ४५ प्रतिशतभन्दा धेरै पुग्न लागेको तथ्यांक आउँदैछ, लघुवित्तलाई अब थप प्राथमिकता दिनु पर्नेछ,’ उनले भने ।
राष्ट्र बैंकले लघुवित्तको नयाँ लाइसेन्स रोक्ने र भइरहेकालाई मर्जरमा प्रोत्साहन गरेर संख्यात्मक हिसाबले घटाउने नीति लिएको भन्दै उनले त्यो नीति भने राम्रो भएको बताए ।
कार्यक्रममा धितोपत्र बोर्डका पूर्ब अध्यक्ष डा रेबतबहादुर कार्कीले कोरोनाका कारण लघुवित्त क्षेत्र मर्माहत भएको बताए । बैंकले समेट्न नसकेको तत्लो वर्गको क्षेत्रलाई सुविधा दिने लघुवित्तहरु कोरोनाका कारण निकै समस्यामा परेको बताए । यसलाई राज्यले पनि हेर्नुपर्ने उनले बताए ।
कार्यक्रममा ‘समृद्धिको मार्गमा २०७७’ नामक पुस्तक पनि विमोचन गरिएको छ । निर्धनबाट सुविधा लिएर जिविकोपार्जन गरेका उद्यमीहरुको कथा समेटेर निर्धनले समृद्धिको मार्गमा पुस्तक प्रकाशन गर्दै आएको छ ।
लघुवित्तका पिता मानिने हरिहर देव पन्तले स्थापना गरेको निर्धन उत्थान लघुवित्त वित्तीय संस्थाको अहिले उनकै छोरा जनार्द्धनदेव पन्तले कार्यकारी नेतृत्व गरिरहेका छन् । निर्धन देशकै ठूलो र सबैभन्दा ठूलो नेटवर्क भएको लघुवित्त संस्थासमेत हो ।
