बैंक तथा वित्तीय संस्थाले मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा घटाएका छन् । एक वर्षमा नै मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा २४.२५ प्रतिशत अर्थात् २५ अर्ब ७७ करोडले घटेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को असार मसान्तमा १ खर्ब ६ अर्ब २८ करोड रहेको मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा गत आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को अन्तिममा आउँदा ८० अर्ब ५० करोड ८० लाखमा झरेको छ ।
२०७७ असारमा ५० अर्ब ४१ करोड रहेको यस्तो कर्जा आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा शतप्रतिशत भन्दा बढीले वृद्धि भएको थियो । कोभिडसँगै बैंकिङ प्रणालीमा भएको अधिक तरलताले लगानीको अन्य विकल्प नभएर सेयरमा लगानी बढाएका बैंकहरुले राष्ट्र बैंकको कडाइसँगै त्यसलाई घटाउँदै लगेका हुन् ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले गत आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमार्फत मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जामा प्रतिव्यक्ति अधिकतम १२ करोड र एक बैंकबाट ४ करोडको सीमा लगाएको थियो । यस्तै मौद्रिक नीतिको अर्धवाषिर्क समीक्षामा २०७९ असारबाट लागु हुने गरी मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १०० प्रतिशतबाट बढाएर १५० प्रतिशत पुयाएको छ ।
एकातिर कर्जामा सीमा तोकेको केन्द्रीय बैंकले प्राथमिक पुँजी कोषको समस्यामा रहेका बैंकहरुलाई जोखिम भार बढाउँदा त्यसले झनै दबाब बढाएको थियो । त्यसैले गत आर्थिक वर्षमा वाणिज्य बैंकहरुले मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा क्रमशः घटाउँदै लगेको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले उल्लेख गरेको छ ।
लगानीमा रहेको मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जामध्ये वाणिज्य बैंकहरुको ६४ अर्ब ८१ करोड ९० लाख रहेको छ । २०७८ असार मसान्तमा ९० अर्ब ९२ करोड रहेकोमा गत आर्थिक वर्ष २६ अर्ब १० करोड २० लाख अर्थात् २८.७१ प्रतिशतले घटेको छ ।
विकास बैंकहरुले पनि मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा घटाएका छन् । २०७८ असारमा १२ अर्ब ५२ करोड ८० लाख रुपैयाँ मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जा लगानी गरेकोमा २०७९ असारमा आउँदा ११ अर्ब ७७ करोड ३० लाख रुपैयाँमा झरेका छन् । फाइनान्स कम्पनीहरुले भने मार्जिन प्रकृतिको कर्जा बढाएका राष्ट्र बैंकको तथ्यांक छ । २०७७ असार मसान्तमा २ अर्ब ८३ करोड ३० लाख लगानी गरेकोमा २०७९ असारमा आउँदा बढाएर ३ अर्ब ९१ करोड ५० लाख रुपैयाँ पुगेको छ ।
कुल लगानीमा रहेको मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितो कर्जामध्ये १ करोड वा सोभन्दा माथिको ४६ अर्ब ५७ करोड ५४ लाख रहेको छ । त्यस्तै ५० लाखदेखि १ करोडसम्मको १० अर्ब ५६ करोड ३ लाख, २५ लाखदेखि ५० लाखसम्मको कर्जा १५ अर्ब २० करोड ८ लाख र २५ लाखभन्दा साना कर्जा ८ अर्ब १७ करोड १४ लाख रहेको छ ।
