जोडिनुहोस
आइतवार, पुस ६, २०८२
आइतवार, पुस ६, २०८२

१५ नयाँ बीमा कम्पनीहरुको लाईसेन्समा फेरि तिव्र चलखेल : चुनाबी खर्च उठाउने दलहरुको बक्रदृष्टि ?

तत्कालीन बीमा समितिका अध्यक्ष चिरनजीवी चापागाईको पालामा दर्जनौ बीमा कम्पनीहरुलाई नयाँ लाईसेन्स दिएर अर्बै कमिशन बटुलेका नेपालका ठूला दलहरु फेरि नजिकै आउन लागेको चुनावलाई मध्यनजर गर्दै फेरि नयाँ लाईसेन्स दिने चलखेल तिव्ररुपमा अगाडी बढेको भेटिएको छ । बीमा समितिका अध्यक्ष सूर्यप्रसाद सिलवाल माथी दबाब दिँदै नयाँ बीमा कम्पनीको लाईसेन्स खुलाउन दलका नेता देखि मन्त्रीसम्म लागि परेको भेटिएको छ । तर अध्यक्ष सिलवाल यसबारेमा निर्णय नै नभएको भन्दै पन्छिदै आएका छन् । यदि दर्ता नखुलाउने भने किन प्रस्ताब दर्ता गर्ने काम बीमा समितिले गरिरहेको छ यो चाहि अब हाम्रो खोजीको विषय बनेको छ ।

बीमा समितकिा एक उच्च कर्मचारीले पंक्तिकारसंग भनेः– आजसम्म डेढ दर्जन नयाँ बीमा कम्पनीहरुले प्रस्ताव बुझाएका छन् नि । उनीकै शब्द सापटी लिने हो भने १० वटा निर्जीवन बीमा कम्पनी, ३ वटा लघुवित्त बीमा कम्पनी र ३ वटा जीवन बीमा कम्पनीले बीमा समितिमा प्रस्ताव नै दर्ता गरेको देखिन्छ भन्दा फरक पर्दैन ।

बीमा समितिले एकातिर जीवन र निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुले पूँजी बढाउन दबाब दिने, मर्जर गर पनि भन्ने तर, भित्र भित्रै नयाँ कम्पनी दर्ताका प्रस्ताव दर्ता गर्ने यो कस्तो नियमनकारी निकाय हो ? हामाीले खोजी शुरु गरेका छौं । बीमा समितकिा एक उच्च कर्मचारीले पंक्तिकारसंग भनेः– आजसम्म डेढ दर्जन नयाँ बीमा कम्पनीहरुले प्रस्ताव बुझाएका छन् नि । उनीकै शब्द सापटी लिने हो भने १० वटा निर्जीवन बीमा कम्पनी, ३ वटा लघुवित्त बीमा कम्पनी र ३ वटा जीवन बीमा कम्पनीले बीमा समितिमा प्रस्ताव नै दर्ता गरेको देखिन्छ भन्दा फरक पर्दैन ।

नेपालमा ४१ वटा बीमा कम्पनी संचालनमा रहेका छन्। जसमा १९ वाट लाइफ, २० वटा ननलाइफ र २ वटा पुनर्बीमा कम्पनी रहेका छन्। जीवन बीमा कम्पनीको लागि बीमा समितिको प्रस्तावमा मन्त्रिपरिषदबाट निर्णय हुन्छ भने निर्जीवन र लघुबीमाको लाइसेन्स दिने अधिकार बीमा समितिको संचालक समितिलाई हुने देखिन्छ ।

प्रस्ताव दर्ता गर्ने बीमा कम्पनीहरुमा निर्जीवन बीमा कम्पनीमा मुक्तिनाथ इन्स्योरेन्स, महालक्ष्मी जनरल इन्स्योरेन्स, अन्नपूर्ण जनरल इन्स्योरेन्स, रिलायवल इन्स्योरेन्स, मनकामना इन्स्योरेन्स, अभियान जनरल इन्स्योरेन्स, र उपकार जनरल इन्स्योरेन्स रहेको भेटिएको छ । लघुबीमा कम्पनीमा अभियान निर्जीवन लघुबीमा, माछापुछ्रे माइक्रो इन्स्योरेन्स कम्पनी, हव माइक्रो इन्स्योरेन्स रहेका छन् भने प्रस्तावित जीवन बीमा कम्पनीहरुमा युनी लाइफ इन्स्योरेन्स, स्ट्याण्डर्ड लाइफ इन्स्योरेन्स र उपकार लाइफ इन्स्योरेन्स रहेको भेटिएको छ । भन्दा फरक पर्दैन ।

नयाँ कम्पनीहरुलाई लाइसेन्स दिने बिषय अहिले प्रारम्भिक चरणमै रहेकाले कसको पुंजी कति हुने र कति वटा कम्पनीलाई लाइसेन्स दिने भन्ने टुंगो नलागेको भएपनि तयारी अवस्थामा रहने गरि प्रस्ताव दर्ता गरिएको देखिन्छ । हेक्का होस् । नेपालमा ४१ वटा बीमा कम्पनी संचालनमा रहेका छन्। जसमा १९ वाट लाइफ, २० वटा ननलाइफ र २ वटा पुनर्बीमा कम्पनी रहेका छन्। जीवन बीमा कम्पनीको लागि बीमा समितिको प्रस्तावमा मन्त्रिपरिषदबाट निर्णय हुन्छ भने निर्जीवन र लघुबीमाको लाइसेन्स दिने अधिकार बीमा समितिको संचालक समितिलाई हुने देखिन्छ । सचेत भया ।

एभरेष्ट बैंकमा ओम्नी च्यानल प्रणालीमा अपग्रेड

एभरेष्ट बैंक लिमिटेडले इबिएल(टच २४ (मोबाइल एप) लाई ओम्नी च्यानल प्रणालीमा अपग्रेड गरेको छ । बुधबार पौष १४, एभरेष्ट बैंक आफ्नो मोबाइल बैंकिङ संस्करणलाई नयाँ ओम्नी च्यानलमा अपग्रेड गरेको छ । अपग्रेड गरिएको मोबाइल बैंकिङ सेवाले बैंकका ग्राहकहरूलाई जुनसुकै बेला र जहाँसुकै (मोबाइल, ट्याब, पीसी, ल्यापटप आदि) बाट डिजिटल प्लेटफर्महरू प्रयोग गर्न सहज बनाउने बैंकले जनाएको छ ।

बैंकको लाजिम्पाटस्थित मुख्य कार्यालयमा आयोजित एक कार्यक्रममा एभरेष्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुदेश खालिङ र एफ वान सफ्टका अध्यक्ष विश्वास ढकालको उपस्थितिमा उक्त प्रणालीको शुभारम्भ गरिएको हो ।

एभरेष्ट बैंक, पञ्जाब नेशनल बैंकसँग संयुक्त उद्यम हाल लाखौं ग्राहक आधार रहेको छ, जुन नेपालको बैंकिंग क्षेत्रमा धेरै मध्ये एक हो । हाल बैंकले आफ्नो १०५ शाखा, ३१ राजस्व सङ्कलन काउन्टर, १३८ एटीएम तथा फराकिलो विश्वव्यापी नेटवर्क मार्फत अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको व्यावसायिक र प्रभावकारी बैंकिङ सेवाहरू प्रदान गर्दै आएको छ ।

अर्थमन्त्री शर्माको नालायकीपन छल्कियोः अध्यक्ष नियुक्त नहुँदा ७ अर्बको आईपिओ अलपत्र !

नेपालको कानून दैवले जानुन भन्ने पूरानो उखान अहिले राज्यका विभिन्न निकायहरुमा लागु भएको छ भन्दा अब चाहि फरक पर्दैन । शेयर बजारलाई नियमन गर्ने निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डले अध्यक्ष नपाउँदा करिब ७ अर्बको आईपीओ नै अलपत्र परेको छ भन्दा अब चाहि फरक पर्दैन । अर्थमन्त्री एबं माओवादी नेता जनार्दन शर्माको नालायकीपनकै कारण यत्रो आईपीओ अलपत्र पर्नुले राज्यलाइृ कति राजश्वको घाटा भएको छ त्यो समयले देखाउने छ अर्थमन्त्री शर्माले आफ्नो मान्छे लयाउने नभए दानदक्षिणा गर्ने मान्छे ल्याउने दाउ छोपेका कारण दोस्रो पटक समिति नै बनाएर फेरि अर्को चर्तिकला देखाएका छन् भन्दा फरक नपर्ला ।

नेपाल धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष नियुक्तिमा ढिलाई हुँदा ७ अर्ब भन्दा बढिको आईपीइओमा स्वीकृती हुन सकेको छैन भन्दा फरक पदैन । तर, अर्थमन्त्री पार्टीको सभा र सम्मेलनमा लिप्त छन् । यो कस्तो सरकारका अर्थमन्त्री हुन यसको चर्चा र चासो बढेको छ ।
साढे ७ अर्ब बराबरको प्राथमिक सेयर (आईपीओ) जारी हुने भएको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्डमा २८ वटा कम्पनीले कुल सात अर्ब ३९ करोड ६६ लाख ४०० रुपैयाँ बराबरको ६ करोड ७२ लाख ४६ हजार चार कित्ता आईपीओ निष्कासनका लागि आवेदन दिएका छन्। यसमध्ये १८ वटा हाइड्रोपावर, दुई इन्स्योरेन्स, ६ माइक्रोफाइनान्स र दुईवटा अन्य कम्पनी रहेको देखिन्छ ।

डिस मेडिया नेटवर्क, आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्स, उपकार लघुवित्त वित्तीय संस्था, रिभर फल्स पावर कम्पनीको आवेदन दिएको भेटिएको छ ।विन्धवासिनी हाइड्रोपावर, हिमालयन हाइड्रोपावर कम्पनी, बलेफी हाइड्रोपावर, ग्रिन भेन्चरर्स लिमिटेड, नेस्डो समृद्ध लघुवित्त वित्तीय संस्था, दोर्दी खोला जलविद्युत् कम्पनी, अप्पर सोलु हाइड्रोइलेक्ट्रिक कम्पनी, अप्पर हेवा खोला कम्पनी, जाल्पा सामुदायिक लघुवित्त वित्तीय संस्था, राष्ट्र उत्थान लघुवित्त वित्तीय संस्था र इमर्जिङ नेपालको आवेदन अझै ६ महिनादेखि भएको छैन

तत्कालीन नेपाल धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष भिष्म ढुंगानाले सर्वोत्तम सिमेन्टको सेयर भित्री कारोबार गरेको खुलेपछि सरकारले उनलाई असोज दोस्रो साता बर्खास्त गरेको थियो । तर हालसम्म पनि अध्यक्ष नियुक्त नहुँदा आईपीओ अलपत्र परेको छ भन्दा फरक पर्दैन ।
सेयर निष्कासनका लागि आवेदन दिएका कम्पनीहरू मध्ये सयपत्री हाइड्रोपावर, मोलुङ हाइड्रोपावर, रिलायबल लाइफ इन्स्योन्स, थ्री स्टार हाइड्रोपावर, राप्ती हाइड्रो एन्ड जनरल कन्स्ट्रक्सन, सिवाईसी लघुवित्त वित्तीय संस्था, आदर्श लघुवित्त वित्तीय संस्था, स्वेतगंगा हाइड्रो, मन्दाकिनी हाइड्रो, सिक्लेस हाइड्रो, सुपरमाई हाइड्रोपावर, साञ्जेन जलविद्युत र इस्टर्न हाइड्रोपावर रहेको छ ।

डिस मेडिया नेटवर्क, आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्स, उपकार लघुवित्त वित्तीय संस्था, रिभर फल्स पावर कम्पनीको आवेदन दिएको भेटिएको छ ।
विन्धवासिनी हाइड्रोपावर, हिमालयन हाइड्रोपावर कम्पनी, बलेफी हाइड्रोपावर, ग्रिन भेन्चरर्स लिमिटेड, नेस्डो समृद्ध लघुवित्त वित्तीय संस्था, दोर्दी खोला जलविद्युत् कम्पनी, अप्पर सोलु हाइड्रोइलेक्ट्रिक कम्पनी, अप्पर हेवा खोला कम्पनी, जाल्पा सामुदायिक लघुवित्त वित्तीय संस्था, राष्ट्र उत्थान लघुवित्त वित्तीय संस्था र इमर्जिङ नेपालको आवेदन अझै ६ महिनादेखि भएको छैन । यो कस्तो प्रकृया हो हेक्का होस् ।

नेपाल धितोपत्र बोर्डका तथ्यांकअनुसार सबैभन्दा बढी रिलायवल लायफ इन्स्योरेन्सले एक अर्ब २७ करोड २० लाख रुपैयाँ बराबरको ६० लाख कित्ता आईपीओ निष्कासनका लागि स्वीकृति मागेको छ। सेयर मूल्यमा ११२ रुपैयाँ प्रिमियम थप गरी प्रतिकित्ता २१२ मा आईपीओ निष्कासन गर्ने प्रस्ताव गरेको कम्पनीको बिक्री प्रबन्धक सिभिल क्यापिटल मार्केट रहेको छ ।

नेपाल धितोपत्र बोर्डका तथ्यांकअनुसार सबैभन्दा बढी रिलायवल लायफ इन्स्योरेन्सले एक अर्ब २७ करोड २० लाख रुपैयाँ बराबरको ६० लाख कित्ता आईपीओ निष्कासनका लागि स्वीकृति मागेको छ। सेयर मूल्यमा ११२ रुपैयाँ प्रिमियम थप गरी प्रतिकित्ता २१२ मा आईपीओ निष्कासन गर्ने प्रस्ताव गरेको कम्पनीको बिक्री प्रबन्धक सिभिल क्यापिटल मार्केट रहेको छ । तर, अरु कम्पनीहरुको स्वीकृतको काम अझै हुन नसकनुको पहिलो कारण भने नेपाल धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष नहुनु नै हो भन्दा फरक पर्दैन ।

बैंक ह्याक इमेल प्रकरण

ह्याकरले सिस्टम ह्याक गरिसकेको इमेल पठाएपछि गरिएको चेकजाँचमा कुमारी बैंकमा कुनै पनि समस्या नरहेको पाइएको छ। इमेल आउने बित्तिकै प्रणाली बन्द गरेर कुमारी बैंकले परिक्षण गरेको थियो। ‘प्रणालीमा कुनै समस्या देखिएको छैन’ बैंकका कामु प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनुजमणि तिमिल्सिनाले भने, ‘अब हामी केही बेरमै प्रणाली खोल्छौं।’

अज्ञात समूहले कुमारी बैंकलाई इमेल लेख्दै सिस्टम ह्याक गरेको चेतावनी बिहान साढे १० बजेतिर दिएको थियो। कुमारी बैंकले ह्याक गरेको इमेल पाएपछि राष्ट्र बैंकलाई जानकारी गराएको थियो। राष्ट्र बैंकले पनि आफू अन्तर्गतका बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई सचेतना अपनाउन भनेको छ।

साउदी ग्रुप अफ कम्पनी नामबाट इमेल पठाइएको छ। स्रोतका अनुसार, प्रणाली ह्याक गरेर पैसा लैजाने कुरा इमेलमा उल्लेख गरिएको छ।कुमारी बैंकले ह्याक गर्ने इमेल पाएपछि राष्ट्र बैंकलाई जानकारी गराइसकेको छ। राष्ट्र बैंकले पनि आफू अन्तर्गतका बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई सचेतना अपनाउन भनेको छ।

साउदी ग्रुप अफ कम्पनी नामबाट इमेल पठाइएको छ। स्रोतका अनुसार, प्रणाली ह्याक गरेर पैसा लैजाने कुरा इमेलमा उल्लेख गरिएको छ। राष्ट्र बैंकका डेपुटी गभर्नर बमबहादुर मिश्रले प्रणाली ह्याक गर्ने इमेल आएपछि उच्च सतर्कता अपनाइएको बताउँदै अहिलेसम्म कुनै पनि अट्याक नभएको जानकारी दिए।

सूर्या लाइफ इन्स्योरेन्स सधैं अगाडी

नेपालको जीवन बीमा ब्यवसायमा मौलिक पहिचान तथा नयाँ उचाईमा पुग्ने लक्ष्यका साथ अगाडी बढिरहेको सूर्या लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले सेवामा उत्कृष्टता कायम गर्ने प्रतिबद्धताका साथ साईन बोर्डमा बीमा समितिको “बीमा समितिबाट इजाजतप्राप्त” भन्ने वाक्यांश राख्न दिएको निर्देशन पालन गर्ने पहिलो जीवन बीमा कम्पनी बनेको छ ।

नियमनकारी निकाय बीमा समितिको मिति २०७८÷०८÷०२ को पत्रबाट प्रत्येक बीमकले आफ्नो केन्द्रीय÷प्रदेशिक कार्यालय लगायत सम्पूर्ण शाखा उपशाखाहरुमा क्ष्नल द्ययबचम मा २०७८ मंसिर मसान्त भित्र अनिवार्यरुपमा “बीमा समितिबाट इजाजतप्राप्त” भन्ने वाक्यांश राख्न निर्देशन दिएको र सोही निर्देशन बमोजिम निर्धारित अवधि भित्रै सूर्या लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले आफ्नो कर्पोरेट कार्यालयको साथै सबै शाखा कार्यालयहरुमा निर्देशन बमोजिम “बीमा समितिबाट इजाजतप्राप्त” भन्ने वाक्यांश सहितको नाम पेटिका राखि सकेको जनाएको छ ।

डिजिटल बीमालेख जारी गर्ने पहिलो कम्पनी सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्स

सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले “डिजिटल सिटिजन” अभियान अन्तर्गत डिजिटल (अभौतिक) बीमालेख सेवा सञ्चालनमा ल्याएको छ । ग्राहकवर्गहरुलाई सरल तथा सुलभ सेवा पु¥याउन नवीनतम योजनाहरु ल्याउन सदैव अग्रसर सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले आजको आवश्यकतालाई ध्यानमा राख्दै आफ्नो सेवालाई समयानुकूल परिस्कृत गर्दै सहज तथा सर्वसुलभ गराउन “डिजिटल सिटिजन” अभियान अन्तर्गत डिजिटल (अभौतिक) बीमालेख सेवा सञ्चालनमा ल्याएको हो ।

अनिवार्य रुपमा भौतिक टिकट टाँस्नुपर्ने प्रावधानलाई सहज गर्दै बीमा समितिले बीमकले डिजिटल बीमालेख जारी गर्ने बाटो खुल्ला गरिदिए पछि, अभौतिक बीमालेख सञ्चालन गर्ने सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्स पहिलो कम्पनी हो । यस सेवाले कम्पनीको दक्षता बढाउनुका साथै, समयको बचत गराउँँदछ र कम्पनी र ग्राहक दुबैको लागी सजिलो वातावरण को सृजना गर्दछ ।

सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्सको “डिजिटल सिटिजन” अभियान अन्तर्गत अनलाईन मार्फत बीमा प्रस्ताव दाखिला गर्ने सफ्टवेयर प्रणाली पनि विगत २ बर्ष देखी सञ्चालनमा रहेको छ । यसका साथै अनलाईनबाट सजिलै दावी प्रकृया पनि अगाडी बढाउन सकिन्छ । कम्पनीले विभिन्न तालिमहरु डिजिटल माध्यमबाट संचालन गरिरहेको छ ।

ग्राहक तथा अभिकर्ताहरुलाई कार्यालय सम्म आउनु पर्ने अवस्थालाई सहज बनाई समयको बचत गराउन र ग्राहक सेवालाई विश्व स्तरिय बनाउदै जाने क्रममा “डिजिटल सिटिजन” अभियान अन्तर्गत कम्पनीले आगामी दिनहरुमा पनि अरु थुप्रै आधुनिक तथा नवीनतम डिजिटल सेवाहरु प्रचलनमा ल्याउने योजना रहेको समेत कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत पोषक राज पौडेलले जानकारी गराए ।

यसका साथै कम्पनीले ग्राहकहरुको सुविधालाई मध्यनजर गरी घरमै बसेर बीमाशुल्क तिर्न सकिने व्यवस्थाको लागी e-Sewa, Fonepay, Connect IPS लगायतका डिजिटल बैकिङ्ग सुविधा र कम्पनीको बैंक खाताहरु उपलव्ध गराउनुका साथै ग्राहक तथा अभिकर्ताले कम्पनीसंगको कारोवार तथा विवरण आफैले हेर्न मिल्ने पोर्टल समेत प्रचलनमा ल्याएको छ ।

सप्तकोशी डेभलपमेन्ट बैंकका सीईओ सहित २ कर्मचारी पक्राउ

सप्तकोशी डेभलपमेन्ट बैंकका कार्यकारी प्रमुख (सीईओ) नविन सुवेदीलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । बैंकको १५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम हिनामिना प्रकरणमा संलग्न भएको आरोपमा प्रहरीले सुवेदी, बैंकका लेखा/वित्त प्रमुख देवीप्रसाद भण्डारी र अपरेसन प्रमुख अमित थापामगर पक्राउ गरेको छ ।

प्रहरीले बुधबार बेलुका सुवेदीलाई विराटनगरबाट पक्राउ गरेको हो । बैंकको रेमिट्यान्स शाखाको पार्किङ एकाउन्टबाट पछिल्लो ६ वर्षमा १५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम हिनामिना भएको थियो । हिनामिनामा संलग्न भएको आरोपमा प्रहरीले यसअघि कर्मचारी हिमाल भट्टराईलाई पक्राउ गरेको थियो । १५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम हिनामिना प्रकरणमा सुवेदीको पनि संलग्नता देखिएपछि अनुसन्धानका लागि पक्राउ गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङका प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) जनार्दन जिसीले बताए ।

बैंकबाट घोटाला भएको रकमको ठूलो हिस्सा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) नविन सुवेदीको नातामा बहिनी पर्ने बबिताको नाममा रहेको प्राइम बैंकको खातामा सन् २०१६ देखि २०२१ अगष्ट २ तारिखसम्ममा १४ करोड रुपैयाँ ट्रान्सफर भएको स्रोतको दावी छ ।

नेपाल बङ्गलादेश बैंकको साधारणसभा सम्पन्न, लाभांश प्रस्ताव पारित

नेपाल बङ्गलादेश बैंकले आफनो सत्ताइसौं बार्षिक साधारणसभा सम्पन्न भएको छ । बैंकले कोभिड–१९ को संक्रमणको जोखिमलाई ख्याल गर्दै भर्चुअल माध्यमबाट साधारण सभा सम्पन्न गरेको हो ।

बैंकका अध्यक्ष ए.आर.एम. नजसमुस शकिबको अध्यक्षतामा बसेको उक्त सभाले सञ्चालक समितिबाट प्रस्ताव गरे अनुसार आ.व. २०७७/०७८ को मूनाफा रकमबाट २०७८ आषाढ मसान्तमा कायम रहेको चूक्ता पूँजीको १२ प्रतिशतका दरले बोनस शेयर तथा ३.५० प्रतिशत (बोनस शेयर तथा नगद लाभांशमा लाग्ने कर समेत गरी) का दरले नगद लाभांश वितरण गर्ने प्रस्ताव पारित गरेको छ । साथै बैंकले कोभिड १९ को संक्रमणलाई ध्यानमा राख्दै सुरक्षा सावधानीहरू अपनाई शेयरधनीहरुको उपस्थितिमा सम्पन्न निर्वाचनबाट बैंकको प्रबन्धपत्र तथा नियमावली बमोजिम आगामी ४ वर्षे कार्यकालका लागि बैंकको सञ्चालक समितिमा संस्थापक समूहबाट प्रतिनिधित्व गर्ने ३ जना सञ्चालकहरू र सर्वसाधारण समूहबाट प्रतिनिधित्व गर्ने ३ जना सञ्चालकहरू गरी ६ सञ्चालकको निर्वाचन गरिएको जनाएको छ ।

उक्त निर्वाचनमा संस्थापक समूहबाट ए.आर.एम नजमुस शकिब,एम. शाह आलम सरवर तथा क्यामरुन नहर अहमद निर्वाचित हुनुभएको छ भने सर्वसाधारण समूहबाट इन्द्रबहादुर थापा, योगिता दाहाल तथा अमन साह निर्वाचित हुनु भएको बैंकले जनाएको छ ।

ग्लोबल आइएमई लघुवित्तका अध्यक्षद्वारा शपथ ग्रहण

ग्लोबल आइएमई लघुवित्त वित्तीय संस्था लिमिटेड सञ्चालक समितिका नवनियुक्त अध्यक्ष बुद्धि अकेला शपथ ग्रहण गरेका छन् । उनले नेपाल राष्ट्र बैंक, बैंक तथावित्तीय संस्था नियमन विभागका कार्यकारी निर्देशक देवकुमार ढकालबाट पद तथा गोपनियताको सपथ ग्रहण लिएका हुन् ।

गएको मंसिर २८ मा सम्पन्न वित्तीय संस्थाको नवौँ बार्षिक साधारण सभाबाट प्रबद्र्धक ग्लोबल आइएमई बैंक लि. को प्रतिनिधि सञ्चालकको रुपमा नियूक्त भएका अकेला पुस ६ गते बसेको सञ्चालक समितिको १४८ औँ बैठकबाट सर्वसम्मत अध्यक्षपदमा चयन भएका हुन् ।

अर्थतन्त्रलाई राजनीतिको केन्द्रमा ल्याउन जरुरी छ : उद्योगी विनोद चौधरीको विचार

विनोद चौधरी, उद्योगी

पहिलैदेखि नेपालको अर्थतन्त्रमा कृषि र उद्योग नै फोकस थियो त्यसबाटै रोजगारहरु सृजना भएका थिए । नेपालको विकास कृषि क्षेत्रबाटै सम्भव छ भनिन्थ्यो । देश निर्यातको अबस्थामा नै थियो । नेपालको सबैभन्दा ठूलो रिसोर्स भनेको पिपुल र एग्रिकल्चर हुन् भनिन्थ्यो । ती बाहेक न्याचुरल व्युटी, माउन्टेन, ट्रेकिङ आदिलाई पनि विकासकै रुपमा लिइन्थ्यो । जुन कुराले आज पनि सम्भाव्यता बोकीरहेका छन् । वर्तमान समयसम्म आइपुग्दा कैयौं कुराहरु परिवर्तन भएका छन् । उत्पादन घट्दो क्रममा छ । आयात बढ्दो क्रममा छ । आजको विश्व टेक्नोलोजीमा विकासित भइसकेको अवस्था छ ।

नेपालमा पहिलाको संरचनात्मक उद्योगहरु अहिले छैनन् । कटिङ मिलदेखि जुटमिलसम्म सम्पूर्ण उद्योगहरु विस्तारै बन्द भए । नेपालको अर्थतन्त्र विशेषगरी भारत र चाइनासँग सम्बद्ध छ । हाम्रो बस्तुको उत्पादन सबैभन्दा ठूलो स्ट्रेन्थ नहुन सक्छ । यसलाई हामीले सहि रुपमा विष्लेषण गर्न सकेका छैनौ ।

नेपाली कांग्रेसको सरकारले २०४८ सालपछि ल्याएको दुई वर्षको नीतिले नेपालमा धेरै आर्थिक परिवर्तनहरु भएका थिए । त्यसबेला सात सेक्टरहरु खुले । जसले कृषि माथिको हाम्रो परनिर्भरतालाई घटाएर जिडीपीको ३५ प्रतिशतमा पुर्याएको थियो । त्यो एउटा नयाँ कन्ट्रिव्युसन थियो । बैंकिङ क्षेत्र पनि त्यति सात वटै सेक्टरभित्र परेका थिए । त्यतिबेला नै अधिकांश एयरलाइन्सहरु खुले, हाइड्रो पावरहरु खसुरु भए । प्राइभेट क्षेत्रले लगानी बढाए । आइपीपीको पोलेसी आयो, अधिकाँस कलेजहरु त्यही समयमा खुलेका थिए । त्यो समयले आर्थिक क्षेत्रमा एउटा उभार ल्याएको हो ।

इकोनोमी डेभलमेन्ट राजनीतिक पार्टीको केन्द्रमा पर्न सकेन

नेपालका राजनीतिक पार्टीहरुको सोचाइ र हेर्ने दृष्टिकोणको यस्तो रेडिकल छ कि जुन इकोनोमी डेभलपमेन्टलाई फोकस नै छैन । यो कुरा आजसम्म पनि पार्टीको सेन्टर स्टेटमेन्टभित्र पर्दै परेको छैन । यो त केवल बजेट पेस गर्ने बेलामा मात्र परेको अवस्था छ । कुनै पनि नेता म सँग बसेर गम्भिरताका साथ अर्थतन्त्रका विषयमा छलफल गरेको अहिलेसम्म मैले भेटेको छैन ।

आज पनि अर्थ मन्त्रालयको दृष्टिकोणलाई हेर्दा कुनै प्राइभेट सेक्टरले इन्भेष्टमेन्ट गर्न खोज्यो भने अरु सात वटा मन्त्रालयलले घेर्ने अवस्था छ । त्यो निराकरण हुन सकेको छैन । प्राइभेट कम्पनीहरुलाई प्रोत्साहित गर्नुको सट्टा कसरी हुन्छ अप्ठ्यारो पार्ने भन्ने मानसिकता रहेको पाइन्छ ।
प्राइभेट कम्पनी मन्त्रालय जाँदा दुहुनो गाई आयो भनेर सोँच्ने अबस्थाको अन्त्य हुनु जरुरी छ । यस्तो संस्कारले हामीकहाँ खुट्टो गाडिसक्यो कि यो कुरा कसरी परिवर्तन गर्ने ? यस कुरामा प्रशासन क्षेत्र पनि मौन छ । राजनीतिका नेतृत्वकर्ताहरु मौन छन् । किनकी राजनीतिक पार्टीलाई सिर्फ भोट चाहिएको छ । हामीले बारबार इकोनोमी पोलिसी परिमार्जनका जुन कुरा गरिरहेका छौं तर यसका राजनीतिक चासो हुन सकेको छैन । जतिवेला विपी कोइरालाले नेपालीहरु विदेश गएकोमा मान्छे निर्यात गर्न थाल्यौं कि भनेर चिन्ता लिनुहुन्थ्यो अबस्था आज पनि उस्तै छ । अहिले प्रत्येक वर्ष करिब चार लाखदेखि पाँच लाखसम्म नयाँ युवा रोजगारको बजारमा थपिन्छन् । उनीहरुलाई हामी रोजगार दिन सकेका छैनौं । फलस्वरुप उनीहरु विदेशीन बाध्य भएका छन् ।

योजना कसले बनाइदिने ?

एउटै कुरा मैले सोचिरहन्छु कि नेपालमा योजना कसले बनाइदिने ? बैंकभित्र पस्ने जसको हिम्मत नै हुँदैन । उसले बैंकलाई कन्भिन्स गर्नै सक्दैन । कसैको पनि नयाँ आइडियालाई उसको प्रोजेक्टको रुपमा बैंकको प्लानिङ बनाउन सकिँएको छैन । कृषि, भूमिको मात्र कुरा गरेर हुँदैन । केही पिपुलको कुरा गरेर मात्रै समस्याको समाधान हुनै सक्दैन ।

नेपालमा डेभलमेन्टका मोडलहरु परिवर्तन हुँदैछन् । आज नेपालमा बसेर अमेरिकामा व्यापार गर्न सकिन्छ । अमेरिकामा विजनेश प्रोभाइड गर्न सकिन्छ । अमेरिकन कम्पनीहरुले नेपालमा प्रशस्त कम्पनीहरु खोल्न थालेका छन् । प्रडक्ट नै सबैकुरा होइन भन्ने मेरो मान्यता हो ।

हरेक तहमा एउटा नयाँ भिजन हुनुपर्ने देखिन्छ । पिपुललाई रिलिज नगरी राजनीति गरेर मात्रै हुँदैन । जति भाषण गरेपनि राजनीतिले सोसल चेन्ज ल्याउन सक्दैन । सोसल चेन्जलाई डेलिभर गर्ने टुल भनौं या व्रिज भनौं त्यो त क्यापिटल फण्डेसन नै हो । बैंक क्रियशन नै हो । जुन सानो वा ठूलो जुनसुकै बैंक हुन सक्छ । हामीले बैंकहरुप्रति कुनै पनि पूर्वाग्रह राख्न आवश्यक छैन । रिसोर्सको म्यानेजरलाई रिसोर्सको म्यानेजमेन्ट गर्न दिनुपर्यो । जसले पोलिटिक्स गर्न सक्छ । पिपुललाई इन्स्पाएर गर्न सक्छ । पिपुललाई सहि म्यासेज दिन सक्छ ।

पोलिटिसियनको काम भिजन दिने हो । नचाहिने किसिमको कसैले अप्ठ्यारो क्रियट गर्छ भने त्यसलाई खुकुलो बनाउने हो । तर व्यबहारमा त्यस्तो देखिँदैन । यी कुराको फ्युजन हुन जरुरी छ । अहिले उद्योग, टुरिजम, एग्रिकल्चर कुनै पनि क्षेत्रलाई हेर्ने हो भने कम्जोर हुँदै गएएको देखिन्छ । जबसम्म अर्थतन्त्रलाई राजनीतिको केन्द्रमा ल्याउन सकिँदैन तबसम्म विकास हुनेवाला छैन ।

सप्तकोसी डेभलपमेन्ट बैंककाे अनियमितता प्रकरण : थप दुई कर्मचारी निलम्बित

सप्तकोसी डेभलपमेन्ट बैंक विराटनगरको कर्पोरेट कार्यालयमा १६ करोड रुपैयाँ हिनामिना गरेको घटनामा थप दुई जना कर्मचारी निलम्बित भएका छन्। अनियमितताको घटनामा संलग्न रहेको आशंका गर्दै बैंकले थप दुई कर्मचारीलाई निलम्बन गरेको बैंकका एक कर्मचारीले बताए।

बैंकले निलम्बनमा परेका कर्मचारीको नाम भने गोप्य राखेको छ। अनियमितताको घटनामा एक कर्मचारी यसअघि नै पक्राउ परिसकेका छन्। बैंकका जनरल सर्भिस डिपार्टमेन्ट (जीएसडी) प्रमुख हिमाल भट्टराईलाई प्रहरीले पक्राउ गरी अनुसन्धान गरिरहेको छ । बैंककै एक कर्मचारीले आर्थिक हिनामिना भइरहेको गोप्य उजुरी गरेपछि राष्ट्र बैंकले आर्थिक हिनामिनाको विषयमा पत्राचार गरेको थियो । जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङ, सीआईबी र नेपाल राष्ट्र बैंकको टोलीले छुट्टाछुट्टै अनुसन्धान गरिरहेको छ। भट्टराईलाई मंसिर १९ गते प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको थियो ।

नेपाल राष्ट्र बैंकको विकास बैंक सुपरिवेक्षण विभाग र सीआईबीले पनि बैंकमा भएको आर्थिक हिनामिनाको अनुसन्धान गरिरहेको छ। पक्राउ परेका भट्टराई २०७१ सालदेखि बैंकको रेमिट्यान्सतर्फ जीएसडी प्रमुखको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएका थिए। प्रमुख भट्टराई बैंकका सीईओ नवीन सुवेदीका फुपुका छोरासमेत हुन्। सीइओ सुवेदीलाई भने बैंकले कुनै कारबाही गरेको छैन । सप्तकोसी डेभलपमेन्ट बैंकमा हिनामिना भएको १५ करोड ७० लाख रुपैयाँ बैंककै प्रमुख कार्यकारी अधिकृतका आफन्तको नाममा जम्मा भएको भनी एक कर्मचारीले नेपाल राष्ट्र बैंकमा उजुरी दिएका थिए । बेनामी उजुरी दर्ता भएपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले छानबिन थालेको थियो । नक्कली खाता बनाएर हिनामिना गरेको खुलेको बैंकका अध्यक्ष अर्जुन बरालले बताए। अन्य केही कर्मचारीहरूको पनि संलग्नता हुन सक्ने उनको अनुमान रहेको छ । बैंकमा आर्थिक अनियमितता भएको विषय बाहिरिएपछि सञ्चालक समितिले बैंकका तत्कालीन अध्यक्ष तारानाथ निरौलालाई समेत हटाएको थियो। मंसिर १ गतेदेखि सञ्चालक बराललाई अध्यक्षको जिम्मेवारी दिइएको थियो। नेपाल राष्ट्र बैंकबाट ‘ख’ वर्गको इजाजत प्राप्त सप्तकोसी बैंकको केन्द्रीय कार्यालय धनकुटामा छ । बैंकका १ नम्बर प्रदेशमा ३६ वटा शाखा छन्।

रिलायन्स लाइफको कामु सिइओमा निराजन कँडेल

रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले अर्को व्यवस्था नभएसम्मको लागि नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृत निराजन कँडेललाई कायम मुकायम प्रमुख कार्यकारी अधिकृतको जिम्मेवारी दिएको छ । पुस ९ गते बसेको सञ्चालक समितिको बैठकले कँडेललाई उक्त जिम्मेवारी दिने निर्णय गरेको थियो ।

निवर्तमान प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रविण रमण पराजुलीको कार्यकाल हिजो सोमबारदेखि सकिएको हो । उनि गत आइतबार सम्पन्न भएको चौथो साधारणसभा सकिने वित्तीकै बाहिरिएका थिए । पहिलो कार्यकाल सकिए सँगै पराजुलीलाई कम्पनीले नदोहोर्याएको हो । प्राय नयाँ कम्पनीहरुले भइरहेकै सिइओको कार्यकाल थप गरिरहदा रिलायन्स लाइफले भने दोस्रो कार्यकालका लागि भने थप गरेन । पराजुली नेपाल लाइफको डिसिइओमा जाने टुङ्गो लागिसकेको छ ।