अनुकुल भट्नाकर चिनाई राख्नु पर्ने नाम होइन । भारतीय एसबीआई बैंकमा ३ दर्शक विताएका भटनाकर करिब ४ वर्ष अगाडी नेपाल एसबीआई बैंक लिमिटेडमा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भएर नेपाल आएका थिए ।

उनीकै नेतृत्वमा रहेको भारतीय एसबीआई बैंकको ठूलो, राम्रो प्रोजेक्टहरुमा लगानी गर्दै लगानीकर्तालाई उत्तम प्रतिफल दिएको देखिन्छ ।
यिनै अनुकुल भट्नाकरले नेतृत्व गरेको नेपाल एसबिआई बैंकमा भारतमा काम गर्ने लाखौं नेपालीहरुको ठूलो मात्रामा रेमिटेन्स आउने र भारतीय गोर्खा सैनिकहरुका हजारौ परिवारको पेन्सन आउने बैंक हो नेपाल एसबिआई बैंक । नेपालको टप १० वाणिज्य बैंक भित्र पर्ने नेपाल एसबीआई बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत एवं २७ वाणिज्य बैंकको छाता संस्था नेपाल बैंकर्स एशोसियसनका उपाध्यक्ष समेत रहेका छन् अनुकुल भट्नाकर ।

विश्वभरी महामारीकारुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसले नेपाल पनि अछुतो छैन । केही संकेतहरु देखिएका छन् । वैशाख ३ गतेसम्मका लागि सरकारले देशलाई लकडाउन गरेको अवस्था विद्यमान छ । लक डाउनका कारण सरकारको अनुमति विना घर बाहिर निस्कन सक्ने अवस्था नै छैन र हुँदैन पनि ।

यो अवस्थामा पनि नेपालको निजी क्षेत्रको नेपाल एसबिआई बैंक लिमिटेड ५० भन्दा बढी शाखाबाट सेवा प्रदान गरिरहेको देखिन्छ । डिजिटल कारोबारलाई प्रोत्साहन दिएको यस बैंकले डिजिटल कारोबार गर्न नसक्ने ग्राहकलाई कारोबार सुचार गर्न अधिकाशं शाखाहरु संचालन गरि सेवा दिइरहेको देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा बैंक खोलेर सेवा दिन के कस्ता कठिनाईहरु भोग्नु परेको छ ?

शाखा खुलेको मात्रै छ कि कारोबार छ । बैंकको कर्मचरीको स्वास्थ्य अवस्था कस्तो छ । कोरोना भाईरसका कारण नेपालको बैकिङ्ग क्षेत्रलाई कस्तो असर पर्ने देखिन्छ र केही दिन भित्र आउने बैंकहरुको वित्तिय विवरणमा यसले कस्तो असर गर्ने देखिन्छ र नेपाल बैंकर्स एसोशियशनले हालै मुद्दती खाता र बचत खातामा डिपोजिट ब्याजदर घटाएको देखिन्छ । यी र यस्तै विषयमा नेपाल एसबीआई बैंकका सीइओ एवं नेपाल बैंकर्स एशोसियसनका उपाध्यक्ष अनुकुल भट्नाकरसंग आर्थिक बजार न्यूज डटकमका सम्पादक भूपेन्द्र आचार्यले गरेको कुराकानीः

० यस्तो आपत र विशस अवस्थामा नेपालका २७ वाणिज्य बैंकहरुले निक्षेपको व्याजदर घटाएका छन, कारण के हो त ?
हामी सबै बैंकले निक्षेपमा व्याजदर घटाएका छौं । उच्च धनीमानीहरुले बैंकमा राख्ने ठूलो निक्षेप छ । त्यसको ब्याजदर घटाउदा कर्जाका ग्राहकलाई न्याय हुने फाइदा हुने देखेर नै घटाएका छौं । यसले बैंकको बेष्ट रेट राम्रो हुन्छ । १ महिना पछि हामीले कर्जाका ब्यादजर पनि घटाउने छौं । तरलता उच्च छ । बैंकहरुमा त्यस कारण कर्जा व्याजदर घटाउनु पर्ने बाध्यता पनि बैंकहरुलाई छ । मौका मा चौका छोपी घटाएको भन्न मिल्दैन । आचार्यजी ।

० मुलुक लकडाउनमा छ । कोरोना भाईरसका केही संकेत हाम्रो देशमा देखा परेको छ । त्रासकै अवस्थामा पनि छ । यस बीचमा नेपाल एसबिआई बैंक लिमिटेडले चाही कस्तो सेवा प्रदान गरेको अवस्था छ, सीइओ साब ?
बैंक आवश्यक बस्तु भित्र पर्ने भएकाले बैंक खोल्नु वाध्यता हो । यो बेला हामीले ५० वटा भन्दा बढी शाखा खोली अरु बैंकको जस्तो सेवा दिएका छौं । ११ बजे देखि १ बजेसम्म मात्रै खोलेर कारोबार गरेका छौं । स्थानीय तहहरुमा एटिएम छैन । त्यहा शाखा खोलेर नै सेवा दिनुपर्ने अवस्था छ । औषधी मुलो, खाद्यान्न, तेल, तरकारी, दुध आदि बस्तु किन्न पैसा त ग्राहकहरुलाई दिएका छौं । साथै एलसी, बैंक ग्यारेन्टी दिएका छौं ।
० यो विषम परिस्थितिमा बैकमा आएर कामगर्ने कर्मचारी साथीहरुको स्वास्थ्यबारे चाही तपाई कति चिन्तित रहनु भएको छ ?
यो बेला कर्मचारी मात्रै होइन लाखौं ग्राहक, प्रोमोटर, शेयरधनी लगायत सबै जनताको स्वास्थ्यको कुरा गर्नपर्छ । अर्को कुरा कर्मचारी साथीहरुका बारे हामी सचेत र सजक छौं । रोगसंग लडन तत्कालका लागि चाहिने सबै प्रकारको स्वास्थ्य सामाग्री दिएका छौं ।
यस्तो अवस्थामा पनि कामलाई प्राथमिकतामा राखेर उहाँहरुले काम गर्नु भएको छ । साथै नेपाल एसबिआई बैंकले पिपिई समेत कर्मचारीहरुलाई उपलब्ध गराएको अवस्था छ । साथै हाम्रा कर्मचरी घरबाटै काम गरेका छन् । ग्राहकको फोन आउने वित्तिकै शाखा खोलेर पैसा दिने काम गर्दछ ।

० सीइओ साब २७ वाणिज्य बैंकहरुको वित्तिय विवरण केही दिन भित्र आउँदै छ । यसमा लकडाउनले कस्तो असर पर्ने देखिन्छ ?
हामी हाम्रा ठूला साना कर्जाका ग्राहकसंग सम्पर्कमा रहि काम गरिरहेका छौं । अहिले कर्जाको व्याज र साँवा कम उठेको छ । नाफा घट्ने नै छ । करिब २५ प्रतिशत नाफा कम हुने देखिन्छ । व्यापारी, व्यवसायीलाई बचाउन नेपाल एसबिआई बैंकले धेरै काम गरेको छ ।

७ वटै प्रदेशमा ५÷५ लाखका दरले ३५ लाख दिएका छौं । साथै नेपाल एसबिआई बैंकले १५ लाख चाहि देशका विभिन्न ठाउँमा कोरोना रोगथामका लागि उपचारका लागि स्वास्थ्य सामाग्री दिने निर्णय गरेका हौं । हामी अरु बैंक भन्दा फरक बैंक छौं । हाम्रो दायित्व यो समाजमा बढेको छ ।

० सीइओ साब नेपाल एसबिआई बैंक लिमिटेडले कोरोना भाईरस बिरुद्ध लड्न स्थापना गरेको कोषमा कस्तो सहयोग गरेको छ ?
हामीले राष्ट्रिय कोषमा ५० लाख दिएको छ । ७ वटै प्रदेशमा ५÷५ लाखका दरले ३५ लाख दिएका छौं । साथै नेपाल एसबिआई बैंकले १५ लाख चाहि देशका विभिन्न ठाउँमा कोरोना रोगथामका लागि उपचारका लागि स्वास्थ्य सामाग्री दिने निर्णय गरेका हौं । हामी अरु बैंक भन्दा फरक बैंक छौं । हाम्रो दायित्व यो समाजमा बढेको छ ।

० यो लामो लकडाउनबाट हामी नेपालीहरुले चाही के पाठ सिक्ने हो, सीइओ साब ?
आचार्यजी राम्रो प्रश्न सोध्नु भयो । यो विश्वमै फैलिएको अचम्मकै रोग हो । दोस्रो स्वास्थ्यका पूर्वाधार बन्नुप¥यो । प्रदेशहरुमा अस्पताल बन्नुपर्दछ ।
अर्को कुरा गाउँ गाउँमा साना साना अस्पताल चाहियो । पिपिई जस्ता सामानको खोजी तत्कालै जरुरी छ । हामी नेपाल एसबीआई बैंकले पिपिई दिएका छौं । यो अहिले अत्यावश्यक सामान हो । यसमा बैंकहरुको सहयोग रहन्छ र छ पनि । अर्को कुरा व्यापार गर्ने व्यावसाय गर्नेहरुका बारेमा अध्ययन गरि राम्रा कार्यक्रम सरकारले ल्याउनु पर्दछ ।

० राज्यले बैंकका ग्राहकका लागि ल्याएको केही राहतका प्याकेजलाई चाही कसरी लिनु भएको छ ?
यो स्वातयोग्य छ । सकारात्मक छ । केन्द्रीय बैंकले ल्याएको यो पहिलो चरणको प्याकेज हो । यस्ता प्याकेज अरु पनि आउँछन भन्ने छ । प्रोभिजन टाइमिङ अवधि पनि बढाउन सकिन्छ । उद्योगीहरुलाई यसले फाईदा नै गर्छ । लोनलाई रिसेड्युल गर्ने रिस्ट्रक्वारिङ गर्ने कुराले पनि केही राहत पक्कै दिनेछ ।

हाइड्रोपावर लगायतका आयोजनाहरु लम्बिने सम्भावना छ । श्रमिकहरु घर गएका छन् । कहिले फर्किने हो टुंगो छैन । त्यसैले अहिले आएको प्याकेजले मात्रै पुग्दैन । राज्यले समयमै सानादेखि ठूलासम्मलाई समेटेर प्योकज ल्याउनु जरुरी देखिन्छ । यो कति लम्बिने हो । त्यसमा पनि भर पर्ने देखिन्छ ।

किनभने उद्योगहरु चल्न सकेका छैनन् । असारसम्म लोनलाई सम्बोधन गरेर केही पुग्दैन भन्ने लाग्छ ।
साथै तरलता पनि अलिकति सहज बनाईदिने हो भने फाइदा हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ । हाइड्रोपावर लगायतका आयोजनाहरु लम्बिने सम्भावना छ । श्रमिकहरु घर गएका छन् । कहिले फर्किने हो टुंगो छैन । त्यसैले अहिले आएको प्याकेजले मात्रै पुग्दैन । राज्यले समयमै सानादेखि ठूलासम्मलाई समेटेर प्योकज ल्याउनु जरुरी देखिन्छ । यो कति लम्बिने हो । त्यसमा पनि भर पर्ने देखिन्छ ।

० कोरोना भाईरसले विश्वअर्थतन्त्र हल्लाएको छ । नेपालको अर्थतन्त्रलाई पनि असर देखा परिरहेका बेला यसले बैकिङ्ग प्रणालीलाई चाही कति असर देखा पर्ला त सीइओ साब ?
अर्थतन्त्रको मुटु नै बैकिङ्ग क्षेत्र हो । अर्थतन्त्र चलायमान बैकिङ्ग प्रणाली भित्रैबाट हुने हो ।
अर्कोतिर आर्थिक रुपमा पनि निकै ठूलो असर गरेको छ र यो कुनै एक देशको मात्रै नभई विश्वव्यापी भएकोले यसको ठूलो असर पर्ने निश्चित छ । नेपालमा पनि आर्थिक रुपमा यसको असर ठुलो छ । यसको असर कति लामो समयसम्म हुने हो त्यो हेर्न बाँकी छ । यो समयले देखाउदै जाने नै छ ।
नेपालका बैंकहरु अहिले समन्वयमा काम गरिरहेका छन् । नेपाल बैंकर्स एशोसियसन र नियमनकारी निकायसंगको समन्वयमा काम भईरहेकोले गर्दा समस्यामा केही कम छन् । आफू बच्ने र अरुलाई बचाउनु पर्ने समय आएको पक्कै छ । अर्को कुरा यो बेला मान्छे घर परिवारसंगै छन् । यसले उर्जा थपिएको पककै छ । त्यसकारण अब विदेश होइन देशमै केही गरौं भन्ने भावनाको विकास चाहि यो बेला पक्कै भएको देखिन्छ । साथै यो बेला भनेको डिजिटल बैंकिङ्ग गर्ने बेला हो ।

यो बेला सुरक्षित मापदण्ड हामी सबैले अपनाउनु पर्दछ । अबसरकोरुपमा लिदै मोबाइल बैकिङ्ग इन्टरनेट बैकिङ्ग चलाउन सकिन्छ । यो सिक्ने अवसर पनि भन्न चाहान्छु । एटिएमबाट भन्दा पनि घरबाटै कारोबार गर्नु उचित छ । निर्यात ठप्प छ । भारत, ताईवान, अमेरिकामा निर्यात हुने सामान गएको छैन । यो घाटा हामी बैंकलाई छ । यी सबै कुराले बैकिङ्ग प्रणालीमा चुनौती बढेको पक्कै छ ।

० राष्ट्र बैंकमा हालै नयाँ गर्भनर आउनु भएको छ । उहाँबाट बैंकिङ्ग प्रणालीले कस्तो आशा गरेको छ ?
गर्भनर महाप्रसाद अधिकारीज्यू बैकिङ्ग बुझेको अनुभवी र दक्ष गर्भनर मुलुकले पाएकोमा हाम्रो बैकिङ्ग प्रणाली खुशी छ । हामीसबैले चाहेको शालिन स्वभावको र सोचेर निर्णय लिने गर्भनर हामीले पाएका छौं ।
केही दिनमै उहाँले हामीसंग छलफल गरी राहतको प्याकेज ल्याउनु पर्ने आवश्यकता देखिन्छ नि ।

० अन्त्यमा लाखौं ग्राहक, शेयरधनी, प्रोमोटर र नेपाली जनतालाई केही भन्नु छ ?
यो समय धैर्य धारण गर्ने समय हो । घरमै बसेर इन्टरनेट बैकिङ्ग, मोबाइल बैकिङ्गबाटै कारोबार गरौं । अति आवश्यक सामान किन्न मात्रै एटिएम जाऔं । परिवारसंगै बसौं । नयाँ नयाँ कुरा सिकैं । त्रसित नबनौ र २०७७ सालको सबैमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना दिन चाहान्छु । यो बेला टेक्नोलोजिका कुरा सिकौ । यो वर्ष हाम्रो दिन पक्कै आउने छ । ढुक्क भएर काम गरौं । आशा गरौं । यो समय छिटो जानेछ र राम्रा दिन आउने छ नि ।