लक्ष्मी सनराइज बैंकले आफ्ना कर्मचारीका लागि ल्याएको स्वेच्छिक अवकाश योजना (भीआरएस)को म्याद दुई साता लम्ब्याएको छ । अपेक्षित मात्रामा कर्मचारीले आवेदन नदिएपछि म्याद लम्ब्याउनु परेको बैंक सम्बद्ध स्रोतले बताएको छ । यसअघि १५ दिन समय दिएर स्वेच्छिक अवकाश लिन भनिएको थियो ।
तर उक्त अवधिमा केवल ४० जनालेमात्रै आवेदन दिएका छन् । सुरुवाति म्याद गत आइतबार सकिए पनि अपेक्षाकृत संख्यामा आवेदन प्राप्त नभएपछि अर्को १५ दिन म्याद थपेर माघ २९ सम्म आवेदन दिन सकिने व्यवस्था गरिएको हो । हालसम्म आवेदन दिएका ४० मध्ये ३८ जना तल्लो तहका कर्मचारी छन् । केवल २ जनामात्रै प्रबन्धक (म्यानेजर) तहका कर्मचारीले आवेदन दिएको बैंक स्रोतले जनाएको छ ।
बैंकको साना व्यवसाय प्रमुख रहेका बरिष्ठ प्रबन्धक दीपेनमान सिंह प्रधान र बागमती प्रदेश प्रमुख रहेका प्रबन्धक योगेन्द्र पुनले मात्रै स्वेच्छिक अवकाशका लागि आवेदन दिएका छन् । यी दुबैजना तत्कालिन सनराइज बैंकबाट आएका हुन् । भीआरएसका लागि आवेदन दिने अधिकांश कर्मचारी तत्कालिन सनराइज बैंकतर्फका रहेको स्रोतले जनाएको छ ।
‘उच्च तहका धेरै मान्छे गइदिए हुन्थ्यो भन्ने अपेक्षा थियो’ उच्च व्यवस्थापनका एक अधिकारीले भने, ‘अहिलेसम्म त्यो अपेक्षा पुरा नभएपछि म्याद थपिएको हो ।’ उमेरले ४० वर्ष नाघेका, ५ वर्ष वा त्योभन्दा लामो समयदेखि बढुवा नभएका, शिक्षाशास्त्र लगायत गैरवित्तीय विषय अध्ययन गरेका कर्मचारीहरुलाई उक्त योजनामार्फत् बिदाई गर्ने रणनीतिमा बैंक व्यवस्थापन देखिएको छ । स्वास्थ्यमा दीर्घकालिन समस्या आएका कर्मचारीलाई पनि यही मौकामा हटाउने प्रयास गरिएको कर्मचारीहरुले बताएका छन् ।
यस योजना मातहत अधिकतम २० महिनाको सुविधा दिएर बिदा गर्न लागिएको हो । उक्त योजनामा निश्चित अवधि काम गरेका व्यक्तिले मात्रै यो सुविधा लिन पाइने भन्ने कुनै व्यवस्था उल्लेख नभएकाले जोसुकैले भाग लिनसक्ने बैंकले जनाएको छ । तर अहिले बैंक छाड्न नमानेका कर्मचारीलाई ‘पेलपाल पारेर भए पनि दबाब सिर्जना गर्ने कोसिस हुनसक्ने’ भन्दै एक कर्मचारीले यस योजनालाई ‘साँच्चै स्वेच्छिक’ बनाइनु पर्ने बताए ।
खर्च घटाउन दबाब
बैंकले सञ्चालन खर्च कम गर्न एकै बजार केन्द्रमा रहेका शाखाहरु मर्ज गर्ने क्रम अघि बढाएको छ । दुई बैंक मर्ज हुँदा २८४ वटा शाखा रहेकोमा अहिलेसम्म १४ वटा शाखा घटाइसकेको छ । हाल २७० शाखा रहेको र त्यसलाई थप १० वटा घटाएर २६० मा सीमित गर्ने लक्ष्य बैंकले अघि सारेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अजयविक्रम शाहले अर्थपथलाई बताए । यसरी २४ वटा शाखा घटाउँदा ठूलो संख्यामा कर्मचारी बढी हुन्छ । यसरी शाखास्तरमा हुने अधिक कर्मचारीलाई आकर्षक सुविधासहित बिदा गर्ने योजना बैंकले अघि सारेको छ ।
साथै दुई बैंकको उच्च व्यवस्थापन टोलि एकै ठाउँमा आउँदा माथिल्लो तहमा पनि कर्मचारीको भार अधिक भएको छ । त्यसैले उच्च व्यवस्थापन टोलिको आकार घटाउने दिशामा बैंक अघि बढेको छ । तर तल्लो तहका कर्मचारीले मात्रै आवेदन दिएको र त्यो पनि संख्या असाध्यै कम भएको भन्दै बैंकले भीआरएसको अवधि लम्ब्याएको हो ।
अहिले अधिक शाखा र अधिक कर्मचारी हुँदा एकातिर सञ्चालन लागत बढेको र प्रतिशाखा ब्यवसायको आकार पनि बढ्न नसकेको बैंक व्यवस्थापनको बुझाइ छ । चालु आर्थिक वर्षको अर्धबार्षिक तथ्यांकले प्रतिशाखा कर्जा प्रवाह गर्ने सूचीमा लक्ष्मी सनराइजको स्थान २० वटा बाणिज्य बैंकमध्ये १० औं स्थानमा छ ।
हाल बैंकको उच्च व्यवस्थापन समितिमै १३ जना कार्यरत छन् । यसबाहेक ३७ जना विभागीय प्रमुख, ४ जना क्षेत्रीय प्रमुख र ६ जना प्रदेश प्रमुखहरु छन् । माथिल्ला तहका यी ६० जनाबाहेक ठूलो कारोबार गर्ने कतिपय शाखामा कार्यरत शाखाप्रबन्धकहरु पनि बरिष्ठ ओहोदाका कर्मचारी छन् । जबकी, मर्जरकै जगमा खडा भएको र कयौं सूचकका आधारमा देशकै सबैभन्दा ठूलो बैंक ग्लोबल आईएमईको उच्च व्यवस्थापन समितिमा केवल ७ जना पदाधिकारी छन् । विभागीय प्रमुखहरुसहितको विस्ताररित व्यवस्थापन समितिमा अर्को ९ जना छन् ।
लक्ष्मी सनराइजले यस प्रकारको अधिक कर्मचारी (ओभर स्टाफिङ)को चाप घटाउन प्रयास गरे पनि स्वेच्छिक अवकाशका निम्ति मानिसहरु तयार भएका छैनन् ।
